ÇEVRE İZNİ / DANIŞMANLIĞI
ÇEVRE İZNİ
Daha önce ayrı ayrı alınan emisyon, gürültü, atıksu deşarjı gibi izin konuları ile geri kazanım bertaraf ara depolama, işleme arındırma gibi lisans konularını bütüncül bir yaklaşım çerçevesi içerisinde “Çevre İzni, Çevre İzni ve Lisansı” başlığı altında toplanmış ve Çevre Kanununca Alınması Gereken İzin ve Lisanslar Yönetmeliği yayınlanmıştır.
Çevre İzni / Çevre İzni ve Lisansı Nedir?
Avrupa Birliği müktesebatının iç hukuka aktarılması sürecinde, “Çevre” başlıklı konular oldukça önem kazanmıştır. Bu uyum sürecinde, ülkemizde çevre konusunda yetkili resmi kurum Çevre ve Orman Bakanlığı’dır. Bakanlık, yasal anlamda Türk Çevre Mevzuatı’nın AB Mevzuatı’na uyumuna, mevzuatın uygulanmasına ve kurumsal anlamda idari yapı ile bilgi paylaşım altyapısının güçlendirilmesine yönelik hedefler geliştirmiştir.
Çevre konusunda yapılan değişikliklerin buz dağının görünen kısmı olarak adlandırıldığı ve bu konuda daha birçok iyileştirmeye gidileceği aşikardır.
Daha önce ayrı ayrı alınan emisyon, gürültü, atıksu deşarj gibi izin konuları ile geri kazanım, bertaraf, ara depolama, işleme, arındırma gibi lisans konularını bütüncül bir yaklaşım çerçevesinde ‘Çevre İzni /Çevre İzni ve Lisansı’ başlığı altında toplanması kararlaştırılmıştır.
Bu uygulamadan önce, örneğin, bir firmanın emisyon konusunda izni varken atıksu deşarjı konusunda izni olmadığından faaliyetten men edilebiliyordu. Bakanlık bu gibi problemlerin önüne geçmek ve faaliyetin başlangıcından sona erdirilmesine kadar olan süreçte firmanın çevre mevzuatı hükümlerine göre faaliyet göstermesini sağlamak için Çevre Kanununca Alınması Gereken İzin ve Lisanslar Hakkında Yönetmelik yayınlanmıştır.
Ülkemizde, planlanan ve bir kısmı uygulamaya geçen e-devlet projelerinin Çevre ve Orman Bakanlığı’ndaki ayağı olan e-çevre izinleri, bu yönetmelik ile izin/lisans başvurularını elektronik ortama taşımış ve başvuruların çevrimiçi izin portalı üzerinden yapılmasını sağlamıştır.Bu yönetmelik kapsamında çevre izni/ çevre izni ve lisansına tabi işletmeler, çevresel etkilerini göre iki, kategoriye ayrılmıştır. Bunlardan ilki, ‘çevreye kirletici etkisi yüksek düzeyde olan işletmeler (Ek-1 listesinde yer alanlar), diğeri ise ‘çevreye kirletici etkisi olan işletmelerdir (Ek-2 listesinde yer alanlar). Ek-1 ve Ek-2 listesinde yer alan işletmelerin çevre izni/çevre izin ve lisansı alması zorunludur.
01.01.2011 itibariyle, izin/lisans başvuru işlemlerini işletmeler adına çevre görevlisinin yapması zorunlu hale gelmiştir.
Çevre Görevlisi Kimdir?
En az dört yıllık üniversitelerin çevre mühendisliği bölümünden mezun olan,
En az dört yıllık üniversitelerin balıkçılık teknolojisi mühendisliği, endüstri mühendisliği, fizik mühendisliği, gıda mühendisliği, hidrojeoloji mühendisliği, inşaat mühendisliği, jeoloji mühendisliği, jeofizik mühendisliği, kimya mühendisliği, makine mühendisliği, metalürji ve malzeme mühendisliği, maden mühendisliği, orman mühendisliği, orman endüstri mühendisliği, su ürünleri mühendisliği, tekstil mühendisliği ve ziraat mühendisliği, fizik, kimya veya biyoloji bölümleri ile bazı ilgili işletmeler için veteriner fakültesinden mezun olan ve Bakanlıkça yapılacak veya yaptırılacak sınavda başarılı olan
‘Çevre Görevlisi’ sertifikasına sahip kişidir.
Sürekli Çevre Danışmanlık Hizmeti Nedir?
Denetime tabi kurum, kuruluş ve işletmeler, faaliyetlerinin mevzuata uygunluğunu, alınan tedbirlerin etkili olarak uygulanıp uygulanmadığını değerlendirmek, tesis içi yıllık iç tetkik programları düzenlemek üzere çevre görevlisi/görevlileri istihdam etmek ya da çevre danışmanlık firmalarından çevre yönetim hizmeti almak zorundadırlar.
Faaliyetleri sonucu çevre kirliliğine neden olan ve/veya neden olabilecek ve Çevre Kanunu’na göre yürürlüğe konulan düzenlemeler uyarınca denetime tabi kurum, kuruluş ve işletmeler, Çevre Kanununca Alınması Gereken İzin ve Lisanslar Hakkında Yönetmelik Ek-1 ve Ek-2 listelerinde tanımlanmıştır.
Çevre Görevlisi ve Çevre Danışmanlık Firmaları Hakkında Yönetmeliğe göre, İzin/ Lisans Yönetmeliği Ek-1 listesindeki (çevreye kirletici etkisi yüksek olan) işletmeler; çevre yönetim birimi kurmak ya da çevre danışmanlık firmalarından çevre yönetim hizmeti almak zorundadırlar. Çevre Yönetim Birimi; en az iki çevre görevlisinden oluşur ve en az bir çevre görevlisinin çevre mühendisi olması zorunluluğu vardır. Ek-2 listesindeki (çevreye kirletici etkisi olan) işletmeler ise, en az bir çevre görevlisi istihdam etmek ya da çevre danışmanlık firmalarından çevre yönetim hizmeti almak zorundadırlar.
Çevre İzni / Çevre İzin ve Lisansı Alma Süreci Nasıl İlerler?
Çevre Kanununca Alınması Gereken İzin ve Lisanslar Hakkında Yönetmelik Ek-1 ve Ek-2 listelerinde yer alan işletmeler, faaliyetlerini sürdürdükleri süre boyunca, bir çevre görevlisi kontrolünde çalışmak zorundadırlar. Bu hizmet, ya istihdam edilen çevre görevlisi/görevlileri tarafından ya da çevre danışmanlık firmaları tarafından verilir.
Danışmanlık kapsamında, gerekli izin/ lisanslara başvurmak bizzat çevre görevlisi/ görevlileri yetkisindedir.
Çevre İzin / Çevre İzin ve Lisansı Aşamaları
1) Geçici Faaliyet Belgesi (GFB)
Geçici faaliyet belgesi, işletmenin izin ve lisans başvurusu yaptığında, faaliyeti esnasında ilgili mevzuata uygun olarak çalıştığını belgelemesi için, yetkili mercie e-başvuru yapılır.
E–başvuru dosyası 30 gün içerisinde ilgili merci tarafından değerlendirilir ve başvuru olumlu bulunduğunda 1 yıl geçerli olan geçici faaliyet belgesi işletmeye verilir.
2) Çevre İzni / Çevre İzin ve Lisans Belgesi
GFB alındıktan sonra, işletme 6 ay içerisinde GFB’ni çevre izni/ çevre izni ve lisansına çevirmek zorundadır, bu süre içinde başvuru yapmayan işletmelerin belgesi iptal edilecek ve 6 ay boyunca müracaatta bulunamayacaklardır.
GFB’ni çevre izni/çevre izin ve lisansına çevirmek için gerekli olan bilgi, belge, ölçüm raporları ile yetkili mercie çevre görevlisi, şahsi e- imzasıyla elektronik ortamda başvuru yapar. Başvurunun uygun bulunması halinde 5 yıl geçerli olan çevre izni/çevre izin ve lisansı alınmış olur.